SZUKANIE ŹRÓDŁA

czyli o refleksji nad światem i szukaniu alternatyw.

Jak co roku o tej porze, także i tym razem można zagubić się w dobrych zdjęciach! Na XII Międzynarodowy Niekonwencjonalny Konkurs Fotograficzny „Foto Odlot” organizowany przez Wojewódzki Dom Kultury w Rzeszowie, wpłynęło 893 zdjęć będących autorskimi pracami 217 fotografików z 35 krajów – czyli z różnych zakątków świata. Trzeba przyznać, że poziom prac był wysoki, a walka pomiędzy artystami – wyrównana, w związku z czym na wystawę pokonkursową zakwalifikowano aż 351 prac! Nie mniej ciekawa jest tzw. „Galeria (zdjęć) odrzuconych”, czyli tych, których na wystawie nie zobaczymy. Dominują wśród nich klasyczne fotografie rodzajowe, często znakomite, ale…. „tradycyjne”, więc niezgodne z formułą konkursu.

Trzeba przyznać, że tegoroczny przegląd został zdominowany przez fotografików zdolnych, a jednocześnie ambitnych. Czyli przez takich, którzy mieli sprecyzowane przesłanie, a jego treść chcieli przedstawić jak najbardziej obrazowo i wyraziście. Zadanie to nie było łatwe, gdyż treść fotografii miała często podłoże filozoficzne, retrospektywne lub refleksyjne, zwykle była wielowątkowa, a zatem obrazowanie owego przesłania wymagało kunsztu. Takie „przesłanie w obrazie” często symbolicznej treści lub surrealistycznej myśli zdominowało tegoroczny konkurs, odsuwając na dalszy plan szokowanie nowatorskimi kompozycjami czy poszukiwania rozwiązań formalnych i technologicznych (E. Szyfner, Na granicy absurdu, R. Toikka, Magic Mirror). Trzeba przyznać, że przeważa narracja z całopostaciowym przedstawieniem człowieka, z kultem ciała męskiego i kobiecego, równomiernie rozłożonym po połowie dla każdej płci (P. Janowska, Zaślubiny, J. Szubra, Abstrakcja nagiego ciała).

O ile ubiegłoroczna edycja Konkursu upłynęła w atmosferze ginących cywilizacji, to obecna – pogrążona jest w atmosferze refleksji nad wydarzeniami z przeszłości i szukaniu nowych, alternatywnych rozwiązań dla przyszłości. Ten optymizm treściowy wsparty został radośniejszą wizualizacją i kolorystyką (M. Ogoński, Okulistka w tarapatach). Można powiedzieć, że po licznych fotografiach z udziałem herosów lub pięknych ciał wyłaniających się z mroku, wzorem kompozycji w czerni pejzażu R. Villalby z Argentyny, przyszedł czas na pogodniejszą wędrówkę po świecie, często też barwniejszym! Człowiek, chociaż jeszcze często zagubiony, nie czuje się bezradny i szuka pomocy, manifestując to! (K. Krawiec, Babel, V. Antanaviciute, Liberation).

Jednak najpiękniejsza wypowiedź dla przyszłości nas wszystkich tkwi w fotograficznej kompozycji Szukam źródła autorstwa W. Padowskiego z Polski. Dzięki znakomitym narzędziom fotografii cyfrowej i technicznym możliwościom programów graficznych komputera, autor pokazał drogę dziecka do czystego źródła, wśród upiorów i aniołów, niebiańskich pejzaży i chmurnych burz. Symboliczny wydźwięk tej kompozycji jest tym większy, iż poszukiwań dokonuje mały chłopiec minutę przed północą, mijając samotnie żelazną bramę… To tak jakby autor przypominał nam, że nasz czas na poszukiwanie dróg na ziemi już niebawem się skończy... W zestawieniu z kompozycją autorstwa Z. Latały Inwazja kosmicznych mutantów – ciąg dalszy, szukanie źródła wśród doświadczeń z przeszłości staje się priorytetowym przesłaniem.

dr Grażyna Stojak