Fotografie magiczne - marzenia prawdziwe
Tegoroczna edycja Międzynarodowego Niekonwencjonalnego Konkursu Fotograficznego „Foto Odlot”, podobnie jak w ostatnich latach została zorganizowana pod patronatem Międzynarodowej Federacji Sztuki Fotograficznej „FIAP” a finansowo całe przedsięwzięcie wsparł Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP w ramach Programu Operacyjnego „Promocja Twórczości”. Oznacza to, że dotychczasowy dorobek Konkursu został oceniony bardzo pozytywnie a jego dalszy rozwój został uznany za godny wsparcia rządowego. Już liczba nadesłanych fotografii (w tym roku ponad 1000) świadczy o dużym powodzeniu Konkursu i aktualności jego formuły. Widać wyraźnie, że prezentowane na wystawie fotografie - według regulaminowych założeń niekonwencjonalne - mają coraz więcej zwolenników. Niewątpliwie organizatorów należałoby nagrodzić słowami uznania za dotarcie do artystów fotografii, reprezentujących w tym roku aż 37 krajów świata.
Już pierwsze moje spotkanie z tegorocznymi zdjęciami pokazało, że wśród autorów istnieje ogromna potrzeba twórczości. Dążą oni do coraz ambitniejszych kompozycji, osiągając poziom, który możemy określić mianem sztuki. Powstają fotografie jak obrazy, bliskie granicy grafiki komputerowej, zacierającej się i płynnej. Tak wyszukane kompozycje są możliwe dzięki widocznej w wielu fotografiach inspiracji sztuką nowoczesną: bez tego zetknięcia, prace fotografików nie byłyby tak wysublimowane. Tegoroczni twórcy sięgnęli do stylistyki surrealizmu, dadaizmu, symbolizmu, konstruktywizmu i abstrakcji, a także mrocznego realizmu końca XIX wieku. Zaprezentowana twórczość nasycona jest niejednokrotnie treściami charakterystycznymi dla dzieł intelektualistów. Własny warsztat plastyczny wielu fotografików umożliwił im także znakomite przestrzenne komponowanie. Wszystkie te inspiracje stanowią punkt wyjścia do osiągnięcia nowej jakości w poszukiwaniach niekonwencjonalnych, zbliżających niejednokrotnie fotografie do malarstwa. Na swój sposób są to więc fotografie magiczne, będące efektem pracy i wyobraźni fotografa. Dzięki szeroko rozumianej działalności artystycznej, znajomości programów graficznych i wiedzy informatycznej – możliwości przeobrażenia klasycznych zdjęć są niemal nieograniczone i tę różnorodność widać w tegorocznej edycji konkursu. Druk cyfrowy umożliwia realizację tych wizji. To urzeczywistnienie obrazów i treści z fantazji fotografików powoduje, że są to ich marzenia prawdziwe.
Nadesłane prace pokazują, że punktem wyjścia do tych artystycznych kreacji są klasyczne fotografie pejzażu, martwych natur, aktu, portretu, studium postaci i pojedynczych przedmiotów, a także rozmaite wycinki większych całości – scen rodzajowych. Połączenie tej obserwacji natury i interpretacja poszczególnych elementów zaczerpniętych przez fotografika z życia, połączona niejednokrotnie z zakodowaną treścią do odczytania – daje efekt końcowy, ujawniający wiele indywidualności twórczych. Tegoroczna edycja „Foto Odlotu” ukazała wielość spojrzeń na pejzaż a różne przedmioty codzienne zostały ujęte w symboliczne konstelacje, często o wymownych treściach. Pojawiał się motyw jabłka, latawca, lalek, schodów, a także chmury, które jako elementy pejzażu nieba stanowią tło dla ukazania innych głębszych treści. Prace nadesłane na Konkurs ujawniły wielość aranżacji wnętrz, w których wykonano zdjęcia, a także charakterystyczne dla danej kultury lub kontynentu elementy pejzażu. Dla wyrazistości autorzy kompozycji niejednokrotnie ograniczali kolorystykę do wybranej gamy, matowali, rozcierali lub wyostrzali kontur, wytwarzali w kompozycjach nastrój regulacją waloru oraz natężenia koloru i światła. Najlepsze z fotografii, często niepowtarzalne, zostały nagrodzone.
Nurtem wiodącym okazał się świat fantastyki. Fotograficy po mistrzowsku posługiwali się poetyką surrealizmu tworząc nowy, tajemny dla innych świat z własnych wizji - tyleż samo ciekawy, co niepokojący. Bohaterowie z ich fotografii, którzy są umieszczani w wyimaginowanych krajobrazach, przemieszczają nas poza ramy czasu i przestrzeni, do innej rzeczywistości. W tej nowej kreacji fantasy spotykają nas kobiety, podkreślające swą urodą istniejący dialog pomiędzy wymyślnym udziwnieniem a sztuką (Valeriy Yakimchuk, Sabina Izabela Banaszkiewicz-Mroczka, Artur Łobodziński, Mariano i Raul Villalba).
W wielu fotografiach uchwycono wrażenia związane ze zmiennością pejzażu, którego współtwórcą jest światło, autor zapisu zmian. Niekiedy dodano symbolikę przedstawień ludzi i przedmiotów, czasem ukrytą w burzliwości otoczenia, co wprowadza nas w świat pełen wymownych treści. Część z tych przedstawień jest odbiciem stanów wewnętrznych (Marcin Giba, David Hall).
Studium zaaranżowanych wnętrz ma swoje stałe miejsce w fotografii; wszystkie elementy scala pierwiastek światła, które jest zabarwiane w zależności od fotografowanych motywów i uzyskiwanych nastrojów (Jacek Szczerbaniewicz).
Niejednokrotnie we wnętrzach umieszczane są przedmioty codziennego użytku, które teraz uzyskują nową jakość i odgrywają szczególną rolę w artystycznej wypowiedzi. Świat detali przełożony na język sztuki abstrakcyjnej lub symbolizmu to ważny nurt w tegorocznej edycji konkursu (Steve Chong, Bartosz Frydrych, Paweł Jagła, Piotr Słowiański).
Przegląd stylistyki nadesłanych na Konkurs fotografii zamykają kompozycje pozostające w nieustannym dialogu z tradycyjnym malarstwem; fascynacja kolorystyką i warsztatem powoduje ciągłe nawiązywanie do realistycznego przedstawiania rzeczywistości, zmieniając interpretację i przekładając obraz na druk cyfrowy (Jolanta Warnke, Krzysztof Krawiec).
dr Grażyna Stojak